HİMMET

HİMMET 

Varlık âleminde zuhuru insana özgün olan olağanüstü olayların oluşmalarının asıl sebebi; kuvve-ı nefsin kendisine bağlantısı 

bulunan iç güdüdür. 

Bu iç güdüye sofîler "HİMMET" ismi verirler.

Kimileri de o güdüyü "SIDK" diye isimlendirirler.

Sofilerin gerekçesi Araplar bir işi yapan kimse hakkında şöyle demeleridir: "Falan himmetini şu işin yapmasına sarf etti de o iş oluştu."  Diğerlerinin gerekçesi de şu söylemleridir: "Falan yaptığı işte sadıklıkla  

yöneldi de o iş de oluştu." Olağanüstü olayların oluşmasına sebeb olan bu sıfatta Nebî ve Velî müşterektir.  Olağanüstü olaylara sebeb olan sıfatlardan diğer ikisi Nebî ve  Velîye hastır. 

Onlara has olanlardan birincisi: Nebî ve Velîye ilmi birikimde tefekkür etmeksizin verilen ilmi kesbidir. ilmi kesbi Nebî ve  

Velîye delil ve medlul arasındaki bağlantı olduğu gibi ibdidaen verilir. Onlara bu ilmi aslında bir gayret harcamadan bir lütuf olarak ihsan edilir. 

Onlara has olan ilimlerden ikincisi: İnsanların uykuda rüya olarak gördüklerini  

Nebî ve Velî uyanıkken görürler. Açıklamasıyla meşgul olduğumuz olağanüstü olayları Nebî ve Velîler himmetlerinin  aracılığıyla ve insan gücünün dairesinden tamamen hariç olan ilâhi bir lûtufla elde ederler. 

İnsanda mevcûd olan bu himmet iki çeşittir. Ve her bir himmet için iki mertebe vardır. 

1- Fıtri olan himmet, 

2- Fıtrî olmayıp sonradan oluşan himmetdir.  

Sofiler himmetin her iki kısmının da fıtrî olduğuna itikâd ederler.

Eğer birisi şöyle sual ederse:

- "Siz himmetin insan yaratılışında varolduğunu söylüyorsunuz. Halbuki yaratılışta olan bir şeyle insanın temyiz gücüne sahip olması, konuşmak, güzel veya kötü ahlakla ahlaklanmaktan sonra peyda olmaması gerekir. Himmet ise, ancak bu üç unsurun oluşmasından sonra  

husule gelmektedir?.. Buna ne dersiniz?..

- Biz de deriz ki; durum sizin anladığınız gibi değildir. Himmet aslında yaradılışta insanda var edilmiş bir güçtür. Şöyle ki Allah Subhânehû insanlardan dilediğini o sıfat üzere yaratır. Yalnız o insan bu gücün kendisindeki varlığının bilincinde değildir. Ve o gücü açıkladığımız şeylerin dışındaki olağanüstü olaylarda harcar. Amma  

insan kendisinde böyle bir gücün olduğunu bildiği zaman, mevcudatta dilediği şeylerde o gücü sarf eder. 

Hz. İsa Aleyhisselâm'ın Allah'ın emriyle beşikte konuşması gibi, Hz. Meryem'in hamileliği döneminde mağarada çeşit çeşit nimetlere ulaşmasına vesile olan himmeti gibi., işte bu zâtlar kendilerinde mevcûd, olan o gücü bildiklerinden onu diledikleri şeyleri peyda etmek için sarf  

etmişlerdir.

Bu olayı şöyle de izah edebiliriz: Nazar sahibi olan bir insan kendi hayâl dünyasında başkasının devesini tencereye ve başkasının çocuğunuda kabre gitmesini hükmederek hayâlini nazar düşüncesinde  

güçlendirir. Artık çocuğa nazar ettiğinde devenin akıbeti tencereye ve çocuğun akıbeti de kabre girmek olur. Bu anlattığımız Allah Rasûlü'nün sadece göz değme hususunda isbât  ettiği bir çok şeylerden biridir, işte görüldüğü üzere, insan iç dünyasında  mevcûd olan bir takım güçlerini farklı farklı açılarda kullanmaktadır.  Kimi bunun farkında olur, kimi de farkında olmaz. Olağanüstü olaylar  hakkında bizimle başkalarının arasında bir fark vardır. Biz olağanüstü  

olayların sebeblerden bir sebeb olduğuna inanırız.

 Şöyle ki:  

Yaratılması irâde edilen her hangi bir şeyin varlığı o sebebin varlığı esnasında oluşur. Diğer taife ise, sebeblerin hakiki fail olduğuna inanırlar. Bir şeyin  

yaratılmasında o sebeb kılınan şey olmazsa o şey de olmaz. Burada

anlaşılan şudur: Onlar gerçek faili unutup esbab perestlik etmektedirler.